Folklori Muzikor - monodia Shqiptare

 

Kreu V

Dymodaliteti nė muzikėn popullore monodike pa shoqėrim me vegla
Dymodaliteti nė muzikėn popullore monodike me shoqėrim me vegla

            Prof. Sokoli[33] ka vėnė re i pari se nė muzikėn tonė popullore monodike kemi shkallė monomodale dhe shkallė dymodale. Nė rast se pėr tė parat do tė shpreheshim se janė shkallė muzikore tė cilat ndėrtohen dhe ruajnė tė njėjtat tipara unitare tė njė shkalle tė vetme muzikore, pėr tė dytat do tė theksonim se janė shkallė muzikore tė cilat pleksin brenda tyre tiparet e dy shkallėve tė ndryshme. Siē rezulton nga analiza e shembujve muzikorė popullorė tė cilėt ndėrtohen mbi shkallė dymodale, arsyeja e strukturimit tė kėtyre shkallėve lidhet ngushtė me metodėn kompozicionale popullore e cila synon nė vijueshmėri njė variacion sa mė tė gjerė dhe tė plotė tė parametrave muzikorė popullorė. Njė ndėr kėta parametra ėshtė melodia, e cila zbėrthen brenda ambitusit tė saj tiparet e dy shkallėve tė ndryshme muzikore.

Dymodaliteti nė muzikėn popullore monodike pa shoqėrim me vegla,
ose dymodaliteti horizontal

            Kemi tė bėjme me dymodalitet horizontal, nė tė gjitha ato raste kur pėrgjatė njė krijimi muzikor popullor, nė rrugė horizontale ndodh ndryshimi i strukturės sė shkallės fillestare nė njė tjetėr syresh.

Shembulli muzikor nr. 35[34]: “Melodi qyteti”

Dymodaliteti nė muzikėn popullore monodike me shoqėrim me vegla
apo dymodaliteti vertikal:

            Kemi tė bėjmė me dymodalitet vertikal, nė tė gjitha ato raste kur dy shkallė me strukturė tė ndryshme intervalore, mbivendosen vertikalisht pėrgjatė njė krijimi muzikor popullor.

Shembulli muzikor nr. 36[35]: “Konstandina”

[33] Ramadan Sokoli, “Folklori muzikor shqiptar”, Tiranė, 1965, fq. 33.

[34] Interpreton nė sharki, Dervish Shaqja, transkiptoi Piro Miso. AIF, bob. 1207/29.

[35] Kėnduar dhe interpretuar nė UD nga Muharrem Zorba, transkiptoi Piro Miso. AIF, bob. 1460/29.