Folklori Muzikor - monodia Shqiptare

 

Kreu II

Monodia shqiptare dhe pėrhapja gjeografike

            Siē kemi pohuar edhe mė pėrpara, nga lumi Shkumbin dhe mė nė jug do tė kemi zonėn isopolifonike tė tė shprehurit muzikor apo atė shumėzėrėshe, siē jemi mėsuar rėndom ta quajmė, dhe nga lumi Shkumbin e mė nė veri do tė kemi zonėn monodike tė tė shprehurit muzikor (monodi, monodi me shoqėrim).

Megjithėse ende nuk janė dhėnė argumente tė mjaftueshme, sepse njė pjesė e traditės muzikore tė shqiptarėve ėshtė e ndėrtuar mbi tė shprehurin monodik dhe pjesa tjetėr mbi atė iso-polifonik, na duhet tė themi se i shprehuri monodik nė kėndvėshtrimin gjeografik pėrfshin hapėrisa mė tė gjera pėrdorimi. Brenda kėsaj hapėsire, pėrfshihet edhe tradita muzikore e shqiptarėve nė Kosovė, Maqedoni (pėrjashto Maqedoninė toske) dhe nė Mal tė Zi.

Nė territorin gjeografik brenda shtetit shqiptar tė cilėt kėndojnė nė monodi, pėrfshihen qarqet Dibėr, Durrės, Elbasan, Kukės, Lezhė, Shkodėr dhe Tiranė.

            Qarku Dibėr me fshatrat: Tomin, Brezhdan, Cetush, Dohoshisht, Pilafe, Pollozhan,Rashnopojė, Selanė, Ushtelenzė, Bahutė, Staravec, Shimēan, Zimur, Zdojan, Melan, Cerian, Rabdisht, Zagrad, Begjunec, Trepēe, Grevė, Illnicė, Bellovė, Pejkė, Pjeēė, Tren, Kastriot, Brest i Sipėrm, Brest i Poshtėm,Kishavec, Kander, Kukej,Vakuf, Fushė-Kastriot, Borovjan, Deshat, Limjan, Sohodoll,Sohodoll i vogėl, Vrenjt, Pėrgjegjė, Fushė-Lurė, Borie-Lurė, Arth, Gurė-Lurė, Lurė e Vjetėr, Arėmollė, Krej-Lurė, Pregj-Lurė, Sumej, Vlashej, Maqellarė, Bllatė e Poshtme, Bllatė e Sipėrme, Burim, Ēernen, Fushė e vogėl, Katund i vogėl, Kėrēisht i sipėrm, Kėrēisht i poshtėm, Kllopēisht, Kovashicė, Majtare, Poēestė, Pesjakė, Podgorc, Vojnik, Dovolan, Erėbarė, Grezhdan, Herbel, Popinat, Gradec, Muhurr, Bulaq, Fushė-Muhurr, Hurdhė-Muhurr, Rreth-Kale, Shqarth, Vajmėdhej, Katund i ri, Hotesh, Lishan i poshtėm, Lishan i sipėrm, Arap i sipėrm, Arap i poshtėm, Selishtė, Kacni, Lukan, Murrė, Qafė-Murrė, Selishtė e sipėrme, Sllovė, Kalle, Vleshė, Zall-Kalis, Dypjakė,Palaman, Sllatinė, Shumbat, Venisht, Trojak, Ēeren, Kullas, Ploshtan, Radomirė, Shullan, Tejz, Ujė-mirė, Vasie, Zall-dardhė, Lashkizė, Lugjej, Mėnesh, Nezhaj, Qa, Soricė, Shėnlleshėn, Tartaj, Zall-reē, Bardhaj-reē, Draj-reē, Gjur-reē, Hurdh-reē, Kraj-reē, Ndėrshen, Qaf-draj, Tharkė, Fushė ēidhėn, Bllicė, Lace, Renz, Arras, Gur i zi, Lazrej, Kodėr Leshaj, Mustafė, Sinė e sipėrme, Sinė e poshtme, Ēidhėn, Grykė Nokė, Q/Bulqizė, Vajkal 1, Vajkal 2, Q/Krastė, Gjon, Lenė, Peshk, Val, Stavec, Melcu, Ndėrfushas, Fushė-Bulqizė, Dushaj, Dragua-Bulqizė, Koēaj, Zerqan, Krajkė, Peladhi, Smollik, Sofraēan, Sopot, Strikēan, Shupenzė, Vlashaj, Boēovė, Homesh, Okshtinė, Kovashicė, Zogjaj, Shtushaj, Topojan, Mazhicė, Gjuras, Bllacė, Gjoricė e poshtme, Gjoricė e sipėrme, Ēerenic i sipėrm, Ēerenic i poshtėm, Viēisht, Lubalesh, Ostren i madh, Radovesh, Kojavec, Lajēan, Orzhanovė, Okshtun i madh, Orenjė, Okshtun i vogėl, Ostren i vogėl, Tuēep, Lladomericė, Pasinkė, Tėrbaē Klenjė, Gjinovec, Trebisht-Balaj, Trebisht-Ēelebi, Trebisht-Mucinė, Vernicė, Q/Burrel, Q/Klos, Bejnė Klos katund, Shėngjun,Plani i bardhė, Fullqet, Dars, Fshat, Bel, Unjatė, Pleshė, Cerrunjė, Patin, Bersh, Baz, Fushė-Baz, Rreth-Baz, Karicė, Drita, Xibėr Murriz, Petralbė, Shkallė, Xibėr Hanė, Gur i Bardhė, Ketė, Derjan,Urxullė, Barbulloj, Dukagjin, Gjocaj, Lam i madh, Zall Gjocaj, Bruē, Prellė, Rremull, Rukaj, Laē, Urakė, Macukull, Dej Macukull, Shell, Vig, Shqefėn, Komsi, Kodėr qerre, Frankth, Selixė, German, Batėr e Vogėl, Batėr e Madhe, Midhė, Fushė-Burrel, Zall-Shoshaj, Kurdari, Kurqelaj, Skėnderaj, Suē, Kujtim, Lis, Lis, Vinjolli, Gjallish, Burgajet, Zenisht, Shoshaj, Mallunxė, Qyteti Ulėz, Kokėrdhok, Stojan, Madhesh, Lundėr, Bushkash, Rripė, Gurrė e vogėl, Mishtėr, Shulbatėr, Dom, Gurrė e madhe.

            Qarku Durrės me fshatrat: Q/Manėz, Armath, Borē, Hamallaj, Kameras, Kuēokė, Radė, Shkallė, Q/Sukth, Kullė, Perlat, Vadardhė, Rushkull, Q/Shijak, Gjepalaj, Hardhishtė, Ēizmeli, Eminas i Vogėl, Likesh, Kėnetė, Shtrezė, Shahinaj, Shetė, Likmetaj, Kėrtushaj, Kapidanaj, Gjuricaj, Lalėz, Kuraten, Bizė, Draē, Shetaj, Katund i Ri, Jubė, Qerret, Fllakė, Bisht-Kamėz, Rinia, Erzen, Sukth, Adriatik, Maminas, Karreē, Vlashaj, Karpen, Bodinak, Metallė, Bilalas, Rubjek, Rrashbull, Arapaj, ShėnaVlash, Shkallnur, Manskuri, Romanat, Bozanxhije, Xhafzotaj, Pejzė, Rreth, Sallmone, Koxhas, Borake, Guzaj, Q/Krujė, Barkanesh, Picėrragė, Brret, Q/Fushė Krujė, Fushė Krujė, Arrameras, Luz, Hasan, Larushk, Halil, F/Bubq, Bilaj, Budull, Mazhė-Madhe, Mazhė-Vogėl, Mallkuē, Murqinė, F/Nikėl, Tapizė, Qerekė, Rinas, Virjon, Buran, Mukaj, Kurcaj, Zezė, Kodėr-Thumanė, Borizanė, Derven, Gramėz, Thumanė, Bushnesh, Dukagjin i Ri, Sukth-Vendas,     Miliska, Cudhi-Zall, Nojė, Mafsheq, Shqezė, Shkretė, Cudhi-Kant, Kroi Madh Bruz-Zall, Bruz-Mal, Rranxė.

           Qarku Elbasan me fshatrat:  Q/Cėrrik, ,F/Belsh Qendėr, Cepe, Dushk, Belsh, Stanaj, Shkozė, Qafė Shkallė, Seferan, Trojas, Shkėndi,Gradisht, Marinės, Shtith, F/Gostimė, Gjyral, Shtėpanj, Shushicė, Shtermen, Malasej, F/Labinot-Fushė, Godolesh, Griqan i Sipėrm, Griqan i Poshtėm,Xibrakė, Mengėl, F/Labinot-Mal, Guri i Zi, Sericė, Lamollė, Benė, Lugaxhi, Qafė, Qerret, Shmil, Dritas, F/Fierzė, Hardhi, Ēerragė, Kosovė, F/Gjinar, Lleshan, Valesh, Pashtresh, Derstilė, Llukan, Sterstan, Xibresh, Maskarth, Kaferr, Pobrat, F/Mollas,  Selitė, Komuna Dragot, Topojan, Linas, F/Shushicė, Shelcan, Mlizė, Hajdaran, Fush-Bullė, Vasjan, Polis i vogėl, Polis Vale, Vreshtaj, F/Shalės, Liēaj, Kurtalli,  Xibrakė, Xherie, Kodras, F/Gjergjan, Bujaras, Gjonmė, Kėshtjellė, Kodėr Bujaras, Muriqan, Thanė, F/Kajan, Dragot, Lisaj, Dragot-Dumre, Gjinuk, Golen, Turbull, Cestije, Merhoj,  Drizaj, F/Grekan, Dėshiran, Guras, Rrenės, F/Branesh, Bixėll, Prec e Sipėrme, Cėrujė, Korrė, Mollagjesh, Krrabė e Vogėl, Prec e Poshtme, F/Stafaj, F/Rrasė e Sipėrme, Shegas, Guri i Bardhė, Rrasė e Poshtme, F/Shirgjan, Bathes, Bujqės, Jagodinė, Kuqan, Kryezjarrth, Mjekės, F/Tregan, Blerimas, Bizhdan, Cikalle, Gurisht, Kacivel, Kyēyk, Kuēan

            Qarku Kukės me fshatrat: Gostil, Kodėr Lumė, Drinas, Shėmri, Shtanė, Petkaj, Mgull, Cam, Gdhesht, Pistė, Spas, Shikaj, Dukagjin, Kalimash, Kryemadh, Bushat, Bicaj, Osmanė, Muholė, Mustafė, Nangė, Kolesian, Domaj, Gabricė, Tėrshenė, Lusėn, Zallė, Malcenė, Resk, Ujmisht, Skavicė, Tejdrin, Morinė, Bardhoc, Bardhoc i Ri, Breg-Lumė, Pobreg, Gjegjan, Shtiqėn, Lumė, Krenėz, Gjallicė, Orgjost, Kosharisht, Pakisht, Zapod, Orēikėll, Belė, Lojmė, Shishtavec, Novosej, Kollovoz, Shtrezė, Borje, Oreshkė, Cėrnalevė, Topojan, Xhaferraj, Turaj, Brekije, Nimēė, Bushtricė, Gjegjė, Matranxh, Palush, Vilė, Barruq, Shpat, Fshat, Ēajė, Buzėmadhe, Shkinak, Gėshtejė, Kodėr-Gėshtenjė, Kalis, Gurrė, Pralisht, Ēinamak, Fusharė, Surroj, Aliaj, Arrėn, Arrėz, Barrė, Vėrrij, Tejmollė, Kolsh, Manėz, Myē-Manėz, Krumė, Gajrep, Cahan, Mujaj,Zahrisht, Plani Patės, Fajza, Vranisht, Tregtan, Liqeni i Kuq, Metaliaj, Brenogė, Gjinaj, Pusi i Thatė, Muē-Has, Domaj, Pogaj, Kishaj, Golaj, Nikoliq, Bardhaj, Perollaj, Vlahen, Letaj, Peraj, Dobrunė, Zgjeē, Qarr, Helshan, Kostur, Bajram Curri, Fierzė, Tpla, Dushaj, Degė, Breg-Lum, Brisė, Salcė, Palē, Peraj, Gjonpepaj, Lekbibaj, Tetaj, Shėngjergj, Curraj i Poshtėm, Betoshė, Qerreē Mulaj, Curraj i Sipėrm, Margegaj, Fushė Lumi, Koēanaj, Shoshan, Lagja Paqės, Bradoshnicė, Dragobi, Ēerem, Valbonė, Rragam, Bukovė, Jaho Salihi, Llugaj, Luzhė, Rrėz- Mali, Rragam, Bujan, Rosujė, Dojan, Markaj, Gri, Lekurtaj, Selimaj, Bllatė, Gri e Re, Pac, Zherkė, Vlad, Ēorraj-Velaj, Berishė, Visoēė, Mash, Zogaj, Prush, Kepenek, Kam-Fshat, Leniq, Qytet Kam, Ast, Kojel, Viēidol, Kasaj, Gegaj, Buēaj, Papaj, Sopot, Babinė, Begaj, Shumicė Ahmetaj, Myhejan, Kovaē, Kėrrnajė, Shkėlzen.

            Qarku Lezhė me fshatrat: Shėngjin, Ishull- Shėngjin, Ishull-Lezhė, Mali-Shėngjin, Mali-Rencit, Zejmen, Tresh, Pruell, Berzan, Pllan, Markatomaj, Spiten, Shėnkoll, Rilė, Tale 1, Tale 2, Barbullojė, Grykė-Lumi, Gajush, Balldre, Mali-Kakariq, Qėndėr-Kakariq, Gocaj, Balldren i Ri, Torovicė, Malecaj, Koljakaj, Kallmet i madh, Kallmet i Vogėl, Rraboshtė, Mėrqi, Blinisht, Troshan, Fishtė, Krajnė, Piraj, Baqel, Kodhel, Dajē, Gjadėr, Gramsh, Mabė, Dragush, Kotėrr, Zojs, Ungrej, Kashnjet, Gjobardhaj, Kalivaē, Ras-Butė,Zinaj, Fregen, Kaluar, Sukaxhi, Kolsh, Gjash, Kaēinar, Palalej, Lalm, Velė, Manati, Grykė, Barbullojė, Rrėshen, Ndėrfushas, Ndėrfan, Gėziq, Tarazh, Jezull, Kodėr Rrėshen, Sheshaj, Fushė-Lumth, Malaj, Malaj Epėr, Tenė, Lurth, Bukmirė, Rubik, Fierzė, Bulshizė, Fang, Rasfik, Katund i Vjetėr, Munaz, Rreja e Zezė, Rreja e Velės, Vau Shkezė, Rrethi i Sipėrm, Livadhėz, Kurbnesh, Lufaj, Bardhaj, Lėkundė, Zajs, Kthellė e Sipėrme, Kurbnesh-fshat, Mėrkurth, Kumbull, Perlat Qendėr, Perlat Sipėrm, Shebe, Tharr, Trojė, Prosek, Rrushkull, Ujė, Shtrezė, Klos, Shtrungaj, Bisakė, Fan, Zall-Xhuxhė, Katund i Ri, Konaj, Shėngjin, Petoq, Xhuxhė, Dardhėz, Thirrė, Sang, Hebe, Domgjon, Gjakėz, Munellė, Reps, Kullaxhi, Blinisht, Peshqesh, Mashtėrkor, Shėmri, Zajs, Grykė Orosh, Lgjin, Bulshar, Planet, Ndėrshan, Nėnshejt, Kodėr-Spaē, Gurth-Spaē, Lajthizė, Kaēinar, Arrėz, Kuzhnen, Simon, Shėngjergj, Shtuf, Shpėrdhezė, Laē, Mamurras, Fushė-Mamurras, Shpėrthet, Shėmri, Zhejė, Katund i Ri, Gjorm, Drojė, Milot, Skuraj, Mal Milot, Fush-Milot, Mal Bardhė, Gallatė, Selitė, Gernac, Vinjoll, Shullaz, Prozhmė, Delbnisht, Ferr-Shkopet, Shkopet, Fushė-Kuqe, Adriatik, Patok, Gorre, Gurėz.

            Qarku Shkodėr me fshatrat: Shirokė, Zogaj, Vau-Dejės, Mjedė, Spatharė, Shelqet, Kaē, Naraē, Dush, Karme, Gomsiqe, Oblikė, Babot, Muriqan, Shtuf, Dramosh, Oblikė e Sipėrme, Obot, Vallas, Velinaj, Vidhgarė, Bushat, Shkjezė, Plezhė, Kosmaē, Stajkė, Ashtė, Ranxė, Fshat i Ri, Mali i Jushit, Plepan, Melgush, Barbullush, Kukel, Hotėn, Bėrdicė e Madhe, Bėrdicė e Mesme, Bėrdicė e Sipėrme, Trush, Beltojė, Mali Hebaj, Dajē, Samrisht i Ri, Samrisht, Belaj, Mali i Gjymtit, Pentar, Rrushkull, Mushan, Darragjat, Suka-Dajē, Shirq, Guri i Zi, Juban, Ganjollė, Kuē, Renc, Vukatanė, Gajtan, Ragam, Sheldi, Mazrek, Shpor-Maliq, Hajmel, Dheu i Lehtė, Pistullė, Paēram, Nenshat, Mes, Dragoē, Boks, Kullaj, Myselim, Drisht, Ura e Shtrenjtė, Domen, Shakotė, Prekal, Vilėz, Pog, Kir, Gjuraj, Plan, Xhan, Bruēaj, Mgullė, Dobraē, Grudė e Re, Shtoj i ri, Guci e re, Shtoj i ri, Guci e re, Shtoj i vjetėr, Zues, Golem, Hot i ri, Bleran, Bardhaj, Breg-Lumi, Abat, Nicaj-Shalė, Lekaj, Vuksanaj, Pecaj, Theth, Ndėrhysaj, Gimaj, Nėn-Mavriq, Lotaj, Vukjakaj-Gegaj, Palaj-Gushaj, Benė, Koni i Madh, Barcollė, Vukaj, Uk-Bibaj, Ndrejaj, Nikaj-Shosh, Palaj, Pepsumaj, Brashtė, Koman, Qerret, Arrė, Vilė, Telum, Kllogjėn, Malagji-Kajvall, Toplanė, Sermė, Gushtė, Velipojė, Pulaj, Luarz, Baksrjoll, Gomsiqe, Baks i ri, Pulaj, Reē i ri, Ēas, Mali i Kolajve, Mnelė e Madhe, Mnelė e Vogėl, Vig, Koplik, Gruemirė, Boriē i vogėl, Grudė-fushė, Grilė, Kurt, Limaj-egē-lepurosh, Omarė, Rrash, Vorfe, Demiraj, Ktosh, Gjorm, Mushqerrė, Vajush, Boriē i Madh, Kėrraj, Bajzė, Ivanaj, Aliaj, Gradec, Hot, Jeran, Pjetroshan, Rapsh, Vukpal, Premal, Goraj-Budishtė, Kastrat, Bratosh, Tamarė, Brojė, Kozhje, Selcė, Vukėl, Lėpushė, Vermosh, Nikė, Bogiē-Palvar, Dobėr, Jubicė, Kamicė-Flakė, Kalldrun, Koplik i Sipėrm, Stėrbeq, Lohė e Poshtme, Dedaj, Bogė, Bzhetė, Bzhetė-Markaj, Lohė e Sipėrme, Vrith, Vuē-Kurtaj, Zagorė, Qaf-Gradė, Reē, Repishtė, Kokpapaj, Pukė, Lajthizė, Fushė-Arrės, Miēaj, Lumbardhė, Dom, Gjegjan, Gojan i Vogėl, Rras, Kuzhnen, Gojan i Madh, Shkoz, Kimėz, Kalvare, Mesul, Flet, Zath, Kulumri, Truen, Blerim, Dardhė, Qebik, Iballė, Sapac, Levosh, Berishė e Vogėl, Berishė Vendi, Berishė e Sipėrme, Shopel, Mėrtur, Fierzė, Porav, Bugjon, Kokdodė, Arst, Miliska, Mėzi, Aprip-Guri, Qafė-Mali, Armiraj, Srriqe, Mollkuqe, Lajthizė, Lumbardhė, Tuē, Kryezi, Orosh, Breg, Rrape, Kabash, Buhot, Bicaj, Blimisht, Lumzi, Meēe, Qelėz, Bushat, Dushnezė, Midhė, Buzhalė, Dedaj, Levrushk, Ukth, Qerret i Vogėl, Qerret, Luf, Dush, Karme, Kēirė, Luf-Plan, Korthpul, Kaftali, Gomsiqe, Vrith, Plet.

            Qarku Tiranė me fshatrat: Q/Kamėz, Fshati Bathore, Laknas, Valias, Frutikulturė, Bulēesh, Zall-Mner, Zall-Her, Dritas, Ēerkezė-Morinė, Qinam, Kallmet, Herraj, Pinar, Priskė e Vogėl, Radhesh, Q/Vorė, F/Vorė, Marqinet, Shargė, Gerdec, Gjokaj, Kuē, Marikaj, Picar, Prezė, Ahmetaq, Palaq, Fushė Prezė, Gjeē-Kodėr, Ndėrmetės, Breg-Shkozė, Petrelė, Mullet, Stėrmas, Picall, Shėnkoll, Gurrė e Madhe, Gurrė e Vogėl, Daias, Barbas, Fikas, Mangull, Qeha, Shytaj, Hekal, Kryezi, Pėrcėllesh, Durishtė, Farkė e Madhe, Farkė e Vogėl, Lundėr, Mjull Bathore, Sauk, Selitė, Linzė, Shishtufinė, Tujan, Brrar, Ferraj, Priskė e Madhe, Surrel, Lanabregas, Shkallė, Qafmollė, Darshen, Selbė, Murth, Zall-Bastar, Bastar i Mesėm, Bastar-Murriz, Vilėz, Zall-Mner, Mner i Sipėrm, Bulēesh, Zall Dajt, Besh, Dajt, Shėngjin i vogėl, Selitė Mali, Ibė, Bėrzhitė, Dobresh, Ibė e Poshtme, Pėllumbas, Mihajas-Cirmė, Kus, Fravesh, Kllojkė, Pashkashesh, Lugė Shalqizė, Rozaverė, Q/Kėrrabė, Mushqeta, Skuterė, Baldushk, Mumajes, Fushas, Balshaban, Shpatė, Isufmuēaj, Mustafakoēaj, Koēaj, Kakunj, Vesqi, Parret, Shėnkoll, Vrap, Shpat i Sipėrm, Shėngjergj, Verri, Urė, Burimas, Shėngjin, Faēesh, Bizė, Fage, Parpujė, Vakumone, Domje, Derje, Vaqarr, Allgjatė, Arbanė, Bulticė, Damjan-Fortuz, Gropaj, Lalm, Prush, Vishaj, Sharrė, Kashar, Yzberish, Mėzes, Yrshek, Katund i Ri, Kus, Mazrek, Bėrxullė, Mukaj, Domje, Pezė e Madhe, Pezė Helmės, Pezė e Vogėl, Varosh, Maknor, Dorėz, Gror, Grecė, Pajanė, Gjysylkanė, Ndroq, Zbarqe, Kėrēukje, Zhurje, Lagje e Re, Pinet, Sauqet, Ēalabėrzezė, Shesh, Grebllesh, Mėnik, Paskuqan, Babrru Qendėr, Kodėr e Kuqe, Shpat, Fushė e Kėrēikėve, Kodėr Babrru, Paskuqan Fushė, Paskuqan Kodėr, Q/Kavajė, Q/Rrogozhinė, F/Rrogozhinė, Synej, Butaq, Rrikaj, Hajdaraj, Peqinaj, Rrakull, Bago, Sinaballaj, Methasanaj, Hazdushk, Hamenraj, Koēaj-Sheshaj, Thartor, Rrostej, Fliballije, Demarkaj, Luz i Vogėl, Vorrozen, Beden, Blerimaj, Golem, Kryemėdhenj, Tilaj, Seferaj, Golemas, Qeret, Karpen, Zik-Xhafaj, Kanaparaj, Agonas, Karpen i Ri, Helmas, Zik-Laraj, Lis-Patros, Shtodhėr, Ēetė, Momėl, Habilaj, Ēollakaj, Kryezi, Cikallesh, Kryevidh, Ballaj, Rreth-Greth, Patkė Milot, Zhabjak, Spanesh, Spille, Domėn, Stėrbeg, Shardushk, Lekaj, Harizaj, German, Zambish, Mushnik, Mlik, Okshtun, Luz i Madh, Shkozet, Gosė e Madhe, Gosė e Vogėl, Kalush, Kėrēukaj, Vilė-Ballaj.